E-posta 04.12.2011'de eklendi.

Bazı sabahlar şiş uyanıyorsanız bunun nedeni tuzu çok suyu az tüketiyor olmanız olabilir!

Dilara Koçak

''Tuz aynı zamanda sodyum mudur?'' sorusu hep kafaları karıştırır. Her ne kadar ikisi birlikte düşünülse de tuz ve sodyum aynı anlamda değildir. Sodyum klorür bildiğimiz sofra tuzunun asıl adıdır. Sofra tuzu yüzde 60 klor, yüzde 40 sodyumdan oluşur.

Tuz deyince ilk önce hipertansiyonu olanlar yani yüksek tansiyonlu kişiler kulak kabartırlar. Çünkü sodyum ile yüksek kan basıncı arasında önemli bir bağlantı vardır. Ancak yine de sodyum beslenmemizde mutlaka olması gereken bir besin öğesi olarak karşımıza çıkar. Sodyum bir mineraldir ve besinlerde de doğal olarak bulunmaktadır. Sodyum sınırlı diyetlerde sadece tuzsuz yemek yetmeyebilir bazı besinleri tuz içeriklerine de dikkat etmek gerekir.

Böbrekler, vücuttaki sodyum dengesini ayarlayan en önemli organdır. Böbreklerde bir sorun olmadığı sürece vücuttaki sodyum konsantrasyonu çok yüksek seviyelere çıkmaz. Sodyum vücutta depo edilen bir mineral değildir. Ancak vücuttaki fazla sodyum, böbrek hastaları tarafından atılmaz. Çünkü bu hastalık durumunda böbrek normal işleyişini yerine getiremez.

Yüzükler küçüldüyse

Sodyum eksikliği ile karşılaşmak çok karşılaşılan bir durum değildir çünkü birçok besinden alabiliyoruz. Ancak kusma, ishal gibi elektrolit kaybının yaşandığı problemler olduğunda vücuttaki sodyum düzeyinde düşüş yaşanabilir.

Az su içildiği dönemlerde aşırı tuzlu yenilmesi, dehidrasyona sebep olabilir, ödem ve baş ağrısı şikâyetleri oluşabilir. Toplumumuzda bireylerin yüksek kan basıncına çok duyarlı olduklarını da düşündüğümüzde çok tuzlu besinler yenilmemesi ve yeterli su içilmesi gerçekten büyük önem kazanmaktadır. Yüzükleri parmağınızı sıkmaya başladıysa tuz tüketimini azaltıp su tüketiminizi arttırın, idrarınızın rengini kontrol edin. İdrarınız koyu sarı ise yeterli su içmiyorsunuz demektir.

Eğer beslenmenizde aşırı tuz tüketimi yapıyorsanız bunu azaltmanız kan basıncınızı dengelemede size yardımcı olacaktır. Vücuttaki sodyum düzeyini böbrekler ayarlar. Sodyumun fazla miktarı depo edilmez. Fazla alınan sodyumun büyük bir kısmı idrarla, daha az oranlarda da terlemeyle atılır. Örneğin, yüksek sodyum içeren besinler alırsanız, fazlasını atmak için daha çok idrara çıkarsınız.

Böylece idrarla fazla sıvı kaybettiğinizden, susadığınızı hissedersiniz.

Bazı besinlerin 100 gramındaki sodyum miktarı

Turşu (salatalık) 1353 milgram (mg)
Ketçap 1042 mg
Kaşar peyniri 710 mg
Edirne peyniri 252 mg
Yumurta 138 mg
Dana eti 80 mg
Levrek 68 mg
Süt 49 mg
Yoğurt 47 mg
Salça 38 mg
Mercimek 30 mg



İyotlu tuzun farkı

İyotlu tuzun farkı ise normal sofra tuzuna iyot eklenmiş olmasıdır. Vücudun iyoda da ihtiyacı vardır. İyotlu tuz tüketildiğinde, vücudun iyot ihtiyacına destek verilmiş olur. İyot tiroit bezi çalışmasını düzenleyerek, guatr hastalığının oluşumunu engelleyici etki yaratır.

Günlük tuz gereksinimi iki gram, yani yaklaşık bir çay kaşığı kadardır. Hiç tuz ilave etmeden besinlerin içindeki tuzlardan dahi bu miktarı karşılamak mümkündür. Salça, turşu, zeytin, hardal, salamuralar ve bazı soslar, tuz kısıtlamasına ihtiyaç duyulan yüksek tansiyon, böbrek ve bazı karaciğer hastalıklarında dikkatli tüketilmelidir.

Tuzlu tada karşı duyarlılığınız varsa tuz tüketiminizi yavaş yavaş azaltarak yeni tat alışkanlığı kazanabilirsiniz. Önce masaya tuzluk koymaktan vazgeçerek başlayabilirsiniz.

Et, balık, tavuk, kuru baklagiller, süt, yoğurt, yumurta ve pirinç, makarna, yulaf ezmesi gibi daha az sodyum içeriği olan ürünleri tercih edebilirsiniz.

Lezzet katma alışkanlığınız yemeklerinize tuz eklemek yönündeyse tuz yerine çeşitli baharatları kullanarak tuz tüketim alışkanlığınızı düşürebilirsiniz.

Etiket okuyarak daha fazla bilgi sahibi olun

Sodyumsuz: Ürünün bir porsiyonundaki miktarı 5 miligramdan az sodyum içeriyorsa bu ifade kullanılır.
Çok düşük sodyumlu: Ürünün bir porsiyonunda 35 miligram veya daha az sodyum varsa bu ifade kullanılır.
Düşük sodyumlu: Ürünün bir porsiyonunda 140 miligram veya daha az sodyum varsa bu ifade kullanılır.
Sodyumu azaltılmış: Üründeki sodyumu normale göre en az yüzde 25 oranında azaltılmış anlamına gelir.

Dyt.Sanem APA